Decydując się na założenie wspólnego z małżonkiem konta bankowego należy liczyć się z tym, że w przypadku śmierci jednego z posiadaczy trudno będzie odzyskać zgromadzone na rachunku środki w całości. Nieliczne instytucje finansowe umożliwiają wypłatę całości środków. Większość banków blokuje depozyty w połowie, do momentu zakończenia postępowania spadkowego.
Prawo bankowe określa zasady prowadzenia wspólnych kont bankowych. Art. 51a wskazuje, że w przypadku rachunku wspólnego dla osób fizycznych każdy ze współposiadaczy rachunku może swobodnie dysponować środkami pieniężnymi tam zgromadzonymi i każdy może, ze skutkiem natychmiastowym, wypowiedzieć umowę dla innych współposiadaczy. Niemniej ważna jest w takich przypadkach również sama umowa rachunku bankowego i regulamin związany z tą umową. A to już kwestie wewnętrznych ustaleń banków.
Zatem jakie metody działania przyjęły banki?
W przypadku, gdy jeden ze współwłaścicieli rachunku umiera bank może przekształcić rachunek wspólny w konto indywidualne (wówczas żyjący współwłaściciel może swobodnie dysponować całością kwoty z rachunku, a ewentualne roszczenia spadkobierców będą rozpatrywane prywatnie). Inną metodą jest zablokowanie części pieniędzy na rzecz spadkobierców i zamknięcie rachunku (po postępowaniu spadkowym środki zostaną wypłacone zgodnie z postanowieniem sądu).
Posiadacz rachunku może także pisemnie polecić bankowi wypłatę środków wskazanej osobie. Przywilej ten dotyczy tylko rachunków indywidualnych. Wskazanymi, zgodnie z art. 56 prawa bankowego, może być małżonek, wstępni, zstępni i rodzeństwo. W takim przypadku osoba wskazana nie musi legitymować się postanowieniem sądu o nabyciu spadku. Kwota ta jednak nie może przekraczać dwudziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (obecnie ok. 70 tysięcy złotych). Kwota dyspozycji nie wchodzi do masy spadkowej ustalanej na dzień śmierci spadkodawcy/posiadacza rachunku.
Warto pamiętać, że w przypadku śmierci posiadacza rachunku banki zobligowane są do wypłaty z rachunku kwoty wydatkowanej na koszty pogrzebu posiadacza konta. Wypłaca je osobie, która przedstawi rachunki potwierdzające wysokość poniesionych kosztów. Ta kwota także nie wchodzi do masy spadkowej.
