Zdolność kredytowa oznacza rzeczywistą możliwość spłaty kredytu razem z odsetkami w terminach ustalonych w umowie. Banki dokładnie analizują Twoje dochody, wydatki, historię finansową i inne czynniki, by ocenić, czy poradzisz sobie z nowym zobowiązaniem.
Zdolność kredytowa – co to dokładnie znaczy?
Zdolność kredytowa to nic innego, jak Twoja wiarygodność w oczach banku. Instytucje finansowe korzystają z tej analizy, aby sprawdzić, czy możesz spłacić pożyczoną kwotę razem z odsetkami w wyznaczonych terminach. Polski ustawodawca określił to bardzo precyzyjnie w Prawie bankowym. Bank musi sprawdzić, czy kredytobiorca będzie w stanie oddać zarówno kapitał, jak i odsetki, bez ryzyka popadnięcia w długi. Dla klienta to sygnał, że każdy wniosek kredytowy wymaga rzetelnego przygotowania i transparentności finansowej. Na przykład, osoba pracująca na umowie o pracę z regularnymi dochodami i bez innych zobowiązań, będzie miała zdecydowanie lepszą ocenę zdolności kredytowej niż ktoś z wieloma kredytami i zmiennymi zarobkami.
Co wpływa na Twoją zdolność kredytową?
Analiza bankowa obejmuje kilka obszarów. Przede wszystkim liczą się dochody – ich wysokość, stabilność i źródło. Im większe i pewniejsze zarobki, tym wyższa zdolność kredytowa. Banki preferują umowy o pracę na czas nieokreślony, bo dają pewność regularnych wpływów. Równie ważne są miesięczne wydatki: utrzymanie mieszkania, rodzina na utrzymaniu, inne kredyty, karty kredytowe, alimenty. Nawet niewykorzystane limity na kartach mogą wpłynąć na Twoją ocenę – dla banku to potencjalne ryzyko nowego zadłużenia. Jeśli przykładowo masz trzy karty z limitem 10 tys. zł każda, bank przyjmie, że w każdej chwili możesz z nich skorzystać, co obniży Twoją zdolność.
Jaką rolę odgrywa historia kredytowa?
Każda wcześniejsza decyzja finansowa zostawia ślad w rejestrach BIK, BIG i KRD. Terminowo spłacane raty i brak opóźnień podnoszą wiarygodność, ale nawet niewielkie spóźnienia mogą zaważyć na ocenie. Brak historii kredytowej również nie działa na korzyść – bank woli klienta, który już udowodnił swoją rzetelność, niż „czystą kartę”. Dlatego nawet drobne zakupy na raty lub korzystanie z karty kredytowej, spłacanej regularnie, pomagają budować pozytywny obraz. Przykładowo, osoba, która zawsze spłaca kredyt na czas, łatwiej dostanie kolejne finansowanie, niż ktoś, kto nie miał żadnych zobowiązań lub spóźniał się z płatnościami.
Czy scoring BIK ma znaczenie?
Zdecydowanie. Scoring BIK to liczbowy wskaźnik pokazujący, jak banki oceniają ryzyko udzielenia kredytu. Skala wynosi od 1 do 100 punktów. Wynik powyżej 80 punktów to sygnał dla banku, że klient spłaca zobowiązania terminowo i nie generuje problemów. Im niższy scoring, tym większe obawy instytucji finansowej, co zwykle przekłada się na trudności w uzyskaniu kredytu lub gorsze warunki. Wysoka punktacja jest efektem długotrwałego, odpowiedzialnego zarządzania kredytami, natomiast każdy incydent opóźnienia zostaje zarejestrowany i wpływa na ocenę.
Dlaczego bank pyta o Twoją sytuację życiową i zawodową?
Bank analizuje nie tylko liczby, ale i tło życiowe: wiek, stan cywilny, liczbę osób na utrzymaniu, wykształcenie, branżę czy staż pracy. Młodszy klient z długą perspektywą zawodową może otrzymać dłuższy okres kredytowania, podczas gdy osoba starsza będzie oceniana pod kątem możliwości spłaty do określonego wieku. Dodatkowe atuty to wykształcenie wyższe, zawód o stabilnych dochodach oraz posiadane oszczędności lub majątek. Przykład: osoba samotna, bez dzieci i z wysokimi zarobkami w branży IT, może mieć wyższą zdolność niż rodzina z dwójką dzieci i jednym źródłem dochodu.
Parametry kredytu i ich wpływ na zdolność
Znaczenie mają także detale kredytu. Wysokość wnioskowanej kwoty i okres spłaty wyznaczają, jak duża rata będzie obciążała miesięczny budżet. Im dłuższy okres, tym niższa rata, ale większy koszt całkowity kredytu. Wkład własny w przypadku kredytu hipotecznego jest jednym z warunków formalnych – im większy, tym mniejsze ryzyko dla banku i większa szansa na pozytywną decyzję. W przypadku kredytów gotówkowych banki nie wymagają wkładu, lecz w zamian stosują wyższe oprocentowanie. Przykład: przy kredycie hipotecznym 20% wkładu własnego oznacza mniejszą ratę i większe prawdopodobieństwo akceptacji wniosku.
Jak samodzielnie sprawdzić i poprawić zdolność kredytową?
Warto korzystać z narzędzi takich jak Analizator Kredytowy BIK lub kalkulatory dostępne na stronach banków. Są to rozwiązania poglądowe, ale pozwalają zorientować się, na jaką kwotę możesz liczyć. Przed złożeniem wniosku dobrze jest spłacić drobne zobowiązania, zamknąć nieużywane limity na kartach kredytowych i zadbać o budowanie pozytywnej historii płatniczej. Ważne jest także rozsądne podejście do wydatków, dokumentowanie wszystkich legalnych dochodów oraz sumowanie ich z dochodami współkredytobiorcy, jeśli taki występuje. Na przykład, dwie osoby zarabiające po 5 tys. zł netto mogą wspólnie ubiegać się o wyższy kredyt niż jedna osoba z identycznym dochodem.
Jacek Grudniewski
Ekspert portalu / Analityk produktów finansowych
Kontakt: https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady finansowej, inwestycyjnej ani prawnej. W treści mogą pojawiać się linki afiliacyjne. Przed podjęciem decyzji dotyczących produktów finansowych należy skonsultować się indywidualnie z licencjonowanym ekspertem lub doradcą.
